Veiligheidstips voor gebruikers van een e-bike

Eigenlijk moeten we spreken van een fiets met elektrische trapondersteuning (waarom niet e-fiets?), maar het woord e-bike is gemakkelijker en inmiddels ook al ingeburgerd.

De e-bike is op dit moment erg populair, de verkoop groeit nog steeds terwijl dat voor gewone fietsen niet meer het geval is. En dat is ook goed verklaarbaar. Het is een prachtige uitvinding waardoor de actieradius voor fietsers enorm is uitgebreid. Ouderen kunnen tot op hogere leeftijd blijven fietsen en anderen kunnen grotere afstanden tussen huis en school of werk met minder inspanning overbruggen.

Ook fietsen in gebieden met heuvels of bergen is nu voor grotere groepen fietsers mogelijk.

De e-bike heeft in ieder geval het fietsgebruik bij senioren sterk bevorderd en dat is in veel opzichten positief (goed voor de gezondheid en het sociaal contact, minder autogebruik, meer er op uit, grotere afstanden, etc.).

Toch is er ook nog een punt van aandacht.

Uit recente ongevallenregistraties, waarbij fietsers betrokken zijn, komt een beeld naar voren dat daar relatief meer ouderen bij betrokken zijn dan vroeger. Een verklaring hiervoor zou het toegenomen gebruik van de e-bike onder senioren kunnen zijn. Het is slechts een vermoeden en nog niet met harde cijfers bevestigd.

Toch is het goed om te bekijken welke risico’s senioren op een fiets lopen en of die hoger zijn op een e-bike.

De voornaamste risico’s die gebruikers van een e-bike lopen zijn als volgt op te splitsen:

1. Onervarenheid in het verkeer

Vaak maakt de aanschaf van een e-bike het fietsgebruik voor senioren weer mogelijk na jarenlang niet meer gefietst te hebben, bijvoorbeeld vanwege kracht- of conditieverlies. De plotselinge terugkeer in het drukke verkeer kan tot gevaarlijke situaties leiden, omdat men niet alleen het fietsen verleerd is, maar vooral het gedrag in het veel drukker en ingewikkelder geworden verkeer.

TIP 1: Oefen dus eerst geruime tijd op rustige wegen en in rustige straten voordat je de drukte van een stadscentrum opzoekt. Vermijd uiteraard de ochtend- en avondspits, als dat mogelijk is.

2. Te hoge snelheid

Op een e-bike kan en mag je, zelfs zonder valhelm, 25 km/uur rijden. Dat is de snelheid van een racefietser, dus veel te hard voor een ouder persoon zonder snelheidservaring en met een verminderd reactievermogen. Bovendien als je e-bike erg op een gewone fiets lijkt, onderschatten de andere weggebruikers je snelheid wanneer je rond de 25 km/uur rijdt en dat kan tot gevaarlijke situaties leiden.

TIP 2: Laat de maximum snelheid door de leverancier afstellen op maximaal 20 km/uur, dat is in de meeste omstandigheden snel genoeg (en bij de meeste e-bikes met de zogenaamde ION-technologie ook mogelijk).

TIP 3: Wil je toch 25 km/uur fietsen of is snelheidsvermindering niet af te stellen, draag dan een valhelm. Kijk voor de voors en tegens op: www.raymondoostwegel.nl/weblog0612.htm

TIP 4: Draag opvallende kleding of een fluorescerend hesje, vooral bij somber weer, mist of in het donker, dan val je in het verkeer sneller en beter op dan met donkere kleding aan.

TIP 5: Maak in voorrangsituaties altijd oogcontact met andere weggebruikers, dan weet je zeker dat ze je gezien hebben.

3. Meer inhaalmanoeuvres

Omdat een fietser op een e-bike meestal iets harder rijdt dan de gemiddelde fietser, moet er vaak ingehaald worden. Bij het omkijken vóór dat inhalen kan je balans even verstoord raken, waardoor je meer risico loopt je evenwicht te verliezen en daardoor te vallen. Ook horen andere fietsers je niet van achteren aankomen.

TIP 6: Monteer een achteruitkijkspiegel op je stuur, daardoor hoef je minder vaak om te kijken en voorkom je verrassingen en verstoringen van je balans. Gebruik steeds je bel als je iemand wil inhalen.

4. Met trapondersteuning door de bocht

Als je een bocht neemt terwijl de motor je fiets extra aandrijft is er een grote kans om je balans te verliezen en daardoor te vallen. Dat risico is nog iets groter als de motor zich in het voorwiel bevindt. Houd dus ruim vóór een bocht de benen stil, waarbij je de trappers in een horizontale positie houdt. Zo voorkom je ook dat je met een pedaal de grond raakt als je een bocht neemt. Want kennelijk wen je er ongemerkt aan om steeds maar te blijven trappen, omdat anders de motorondersteuning wegvalt.

Verminder zo nodig vóór de bocht je snelheid nog extra met je remmen.

TIP 7: Zet de trapondersteuning in de stad en op een bochtig parcours nooit in de hoogste stand en hou bijtijds de benen stil en rem je snelheid voldoende af.

5. Opstappen met de motor aan

Dit risico lopen gebruikers van een e-bike met bewegingssensor. Zodra de trapper langs die sensor komt wordt de elektromotor gestart. Als dit net gebeurt op het moment dat je aan het opstappen bent, kun je gemakkelijk je evenwicht verliezen en gevaarlijk vallen, want het overige verkeer ziet zo’n val niet aankomen.

TIP 8: Zet bij een e-bike met bewegingssensor de motor pas aan als je veilig en wel op de fiets rijdt en voldoende ruimte vóór je hebt.

En tot slot: lees de gebruiksaanwijzing goed door en laat je ook goed instrueren door de leverancier, die heeft vast nog meer tips, bijvoorbeeld over een optimaal gebruik van de versnellingen samen met de motor. Oefen dus de bediening goed voordat je gaat fietsen. En: maak vóór aanschaf een proefrit waarbij je ook op de veiligheidsaspecten let. Fietsen met trapondersteuning is namelijk toch wel anders dan fietsen zonder, maar vooral ook een stuk gemakkelijker.

Hopelijk leiden mijn adviezen en die van de leverancier tot een veilig en aangenaam gebruik van je e-bike, per slot van rekening een prachtige uitvinding, niet alleen voor ouderen maar ook voor jongeren die een grotere afstand willen overbruggen en toch fit op school of werk willen aankomen.

Nog meer nuttige tips over veilig fietsen in het algemeen vind je op: http://www.fietsersbond.nl/de-feiten/verkeer-en-veiligheid/veilig-fietsen-voor-jong-en-oud/het-recht-van-de-sterkste .

Raymond Oostwegel

maart 2013

P.S.: Wil je meer informatie over de aanschaf van een e-bike, kijk dan op:

www.raymondoostwegel.nl/weblog0511.htm